Woordeboek van Afrikaans Vandag
Bygewerk op 20 Junie 2025
Redakteur: Jana Luther | Help ons | Woordewisseling | Podsendings
Van 2020 af word eietydse taalgebruik – nuwe woorde, betekenisse, uitdrukkings, asook ouer vorme wat meestal nog nié in ander woordeboeke staan nie – intyds hier versamel en in Pharos Aanlyn bygewerk. Sedert 2024 word, met toestemming, ook taalrubrieke, -podsendings en ander -insetsels stelselmatig bygevoeg. Dit kry jy slegs hier. Tik ’n woord in die soekkassie en vind dit dadelik, indien dit opgeneem is – ook Engelse woorde. Let op dat jy moet aandui of jy in die woordeboek of rubrieke wil soek. Onthou dat ’n lewende woordeboek, nes Afrikaans, heeltyd groei en verander. Neem aan ons leesprogram deel en help ons!
Berus
Met die werkwoord berus word knaend onklaar getrap. Kort-kort hoor of lees ’n mens dat iemand byvoorbeeld sê of skryf: *“Ek berus my daarby.” In dié kort sinnetjie van vier woorde is glad twee foute.
Ten eerste is berus nie ’n wederkerende (refleksiewe) werkwoord nie. “My” hoort dus nie daar nie.
Ten tweede berus ’n mens IN iets, nie “by” nie. So kan gesê word dat ’n mens in die besluit van die meerderheid berus. Dit beteken dat jy dit aanvaar, daarmee genoeë neem, jou daarby neerlê, jou daarin skik, jou dit laat welgeval.
Berus by, wat ook nie wederkerend is nie, slaan op iets heeltemal anders as bevoegdheid, verantwoordelikheid, prerogatief en dergelike meer. So kan byvoorbeeld gesê word dat dit BY die leier van ’n geselskap berus om te besluit wat hulle te doen staan. Van die lede van die geselskap kan dan verwag word om IN die besluit te berus.
Op Engels kan gesê word: “It is for the leader to decide.” Dit word soms vertaal met: *“Dit is vir die leier om te besluit,” wat nie Afrikaans is nie. Dit berus by die leier om te besluit, of anders kan sommer gesê word dat dit die leier is wat moet besluit.
Berus kan ook in nóg ’n ander sin met nóg ’n ander voorsetsel gebruik word. Daar kan byvoorbeeld gesê word dat so ’n leier se besluit OP sekere oorwegings berus.
J.J.J. Scholtz, Taalgereedskap, 18 September 1991 © Die Burger, Media24
zikavirus
zikr
ZIKV
zilch
zoedel
zoei
zolkoekie
zombifikasie
zombifiseer
Zoom
zoombie
Zoombom
Zoomer
zoomzombie
Zumaïet
zumba
zump
-a
Afkorting en volvorm
afslaer
Asterisk wys nagedagte
Bê, sê die bok
Benamings laat struikel
berus
Besluite neem of maak?
Betekenis vra konteks
betekenisverhoudings
Betekenisverruiming gee woema
boer en Boer
Bologne tot Benoni
bywoord
DBAT
Deftig wees
Dialektiese variasies
Die tyd is nou
diernaam
dit wat
Één een
fooi
Gesukkel met name
Hoe werk die Taalkommissie?
Hoekom sprinkaan?
huh en uh-huh
huidiglik
hulpmiddele by skryf
Idiome wys taalvaardigheid
ingevoerde woorde