Woordeboek van Afrikaans Vandag

Bygewerk op 5 Februarie 2025

Redakteur: Jana Luther | Help ons | Woordewisseling | Podsendings

Van 2020 af word eietydse taalgebruik – nuwe woorde, betekenisse, uitdrukkings, asook ouer vorme wat meestal nog nié in ander woordeboeke staan nie – intyds hier versamel en in Pharos Aanlyn bygewerk. Sedert 2024 word, met toestemming, ook ’n groot versameling taalrubrieke, -podsendings en ander -insetsels stelselmatig bygevoeg. Dit kry jy slegs hier. Tik ’n woord in die soekkassie en vind dit dadelik, indien dit opgeneem is – ook Engelse woorde. Let op dat jy moet aandui in watter bron jy wil soek, of in albei. Onthou dat ’n lewende woordeboek, nes Afrikaans, heeltyd groei en verander. Neem aan ons leesprogram deel en help ons!

Getal trefwoorde vandag: 3 318 (woordeboek) | 222 (rubrieke)

Soek in:

Japannees s.nw.
ENGELS: Japanese

Afrikaanse woorde uit Japannees

Hoeveel woorde uit Japannees is daar in Afrikaans? Die presiese getal ken ek nie. Maar hier wil ek ’n paar van die algemenes aan jou voorhou.

Karate, judo en joejitsoe is leenwoorde van die twintigste eeu.

In Japannees beteken kara “leeg”, en te “hand”. Karate is die tegniek om te veg sonder dat jy ’n wapen in jou hand het: leëhand-vegtery. Ka is die Japannees vir “mens”, “deskundige”. ’n Karateka is dus ’n leëhand-deskundige.

Judo beteken in Japannees “sagte manier”, “meegewende manier”. Dit dui daarop dat die judoka sy of haar teenstander se eie beweging en massa gebruik om hom of haar onskadelik te stel. Ka is weer eens die Japannees vir “mens”, “deskundige”. ’n Judoka is dus ’n sagtemanier-deskundige. ’n Judoka se judoklere, -pak of -uniform heet ’n judogi. Dié gi, “drag”, kom van die Japannese werkwoord kiru, “om aan te trek”.

Joejitsoe bestaan etimologies uit Japannees joe, “meegewend” en jitsoe, “vaardigheid”.

Teenoor die leenwoorde van hierdie eeu staan die óú woord mebos. Dit is ’n matrosewoord wat reeds in die 17de eeu in die taal aan die Kaap opgeteken is. Dit kom uit Japannees, umebosji, en in dié taal beteken dit “ingemaakte pruime”. Die Maleise kokke wat Kaap toe gekom het, het waarskynlik ook dié woord én saak geken, en hulle het op die resep verbeter. Vandag ken ons mebos as ’n gedroogte, gesoute appelkooslekkerny.

Die Japannese woord geisja beteken in Afrikaans vandag eintlik slegs ’n Oosterse geselskapvrou. In Japan is sy veel meer. Sy is byvoorbeeld ’n kenner van die kunste, ’n masseuse, en ’n bode. Ook die Japannese woord geisja gee etimologies nie die volle sinchroniese waarheid nie. Geisja bestaan naamlik uit gei “kuns”, “kunstige handelinge” en sja “persoon”. Etimologies is geisja so iets soos “kunstige persoon”.

’n Totaal ander woord sja is in riksja. Riksja is ’n verkorte vorm van die oorspronklike Japannese woord jinriksja, met die dele jin, “man”, riki, “krag” en sja, “voertuig”. Etimologies is ’n riksja dus ’n “mannekrag-voertuig”, d.w.s. ’n voertuig wat met menskrag in beweging gebring word.

Johan Combrink
Taalgereedskap: Die Burger, 20 November 1995 © Netwerk24
In die Woordeboek van Afrikaans Vandag opgeneem met toestemming.  



Let wel
Kies in watter bron(ne) jy wil soek. As ’n soekwoord nie as trefwoord opgeneem is nie, word voorbeelde van die woord in ander artikels vertoon, indien dit voorkom. Soek dan met CTRL-F om sulke voorbeelde op jou rekenaarskerm uit te lig. Kyk hier onder hoe jy ook met behulp van spesiale karakters kan soek.

Please note
This dictionary mainly contains words, meanings and expressions that have not yet been included in other Afrikaans dictionaries, together with a collection of language columns, blogs, video inserts and podcasts. If a search word is not included as a headword, examples of the word in other entries (definitions, usage examples, usage notes, etc) are displayed, if they occur. Then search with CTRL-F to highlight such examples on your screen.


  Podsendkanaal

  Artikels, rubrieke en ander bydraes van 2025

Weet jy wat is die agtste ‘bot’ se betekenis? (Netwerk24)

Taalgoggas wat baie laat struikel (Netwerk24)

Jana se reis met woorde (Afrikaans100)

● Oor bottels, flesse, vate, kuipe, balies ... (RSG)

Welkom in die tyd van die Soetkoek-eters (Netwerk24)

So maak jy met ’n motor wat in die modder sit (Netwerk24)

● Oor kalbasse en kruike en ander holgoed (RSG)

Besigtig die volledige lys taalrubrieke, podsendings en nog ander blogs en artikels hier.


Soek met spesiale karakters

SimboolFunksieVoorbeeld
"..."Frase"ten opsigte van"
_Een ontbrekende karaktercal_one
%Enige aantal ontbrekende karakterska%abidiol
/1-9Binne dié getal woorde van mekaar, in dié volgorde"wat lei"/7
@1-9Binne dié getal woorde van mekaar, in enige volgorde"wat lei"@7
&Vind al tweevirus & epidemie
|Vind die een of die andervirus | epidemie
#Vind die een of die ander, maar nie al twee nievirus # epidemie

Hierdie woordeboek is aan geen ander woordeboekprojek verbonde nie en word deur niemand geldelik gesteun nie. Dit is ’n onafhanklike inisiatief van die redakteur in haar vrye tyd.

Kopiereg © 2020-2025 Jana Luther